GastronomiRize ülkemizin zengin coğrafyasını gözler önüne serdi.

Sabriye Kocabalkan’dan Geçmişten Günümüze Rize

Rize dediğimizde Mısır unuyla hazırlanan lezzetlere bakınca bir taraftan da çay’ın bölgedeki rolüne değinen Sabriye Kocabalkan,bizlere Rize’yi aslında tam anlamıyla ifade eden geniş bir açıdan aktardı. Özellikle Mısır ununun Rize’deki çay ile buluşma yolculuğuyla başlayan hikayesini etkilediği koşul ve kültürüyle anlatımında; Rize şehri benim için çok kıymetlidir. Çay üzerine uzun süre çalışmamın getirisi ile kurulan gönül bağım hiç bitmedi. Rize Gastronomi Festivali çerçevesinde yeniden Rize’deydim. Değişen çehresine, artan kahve satışı yapan dükkanlarına rağmen Cumhuriyet Caddesi’nin devamındaki Çay Araştırma Enstitüsü’nün aynı olduğunu söyleyebilirim. Güzel bir botanik bahçesi ve minyatür çayların yanı sıra çayın nasıl işlendiğini anlatan bir düzende ve tabii ki çay içebileceğiniz yeşilin içinde çay bahçeleri var. Rize’nin en önemli ekonomik girdisi olan çayın şehirle buluşturulmasında Zihni Derin’in yerine atanan, Asım Zihnioğlu’nun öz yaşam öyküsünü de içeren kitabı ‘Bir Yeşilin Peşinde’ de de 2. Dünya Savaşı öncesinde köylülerle çay fidelerinin nasıl tanıştırıldığını anlatır. 1938’li, 1939’lu yıllarda mısır ununun kg fiyatı 3 ila 5 kuruştan satılırken, savaşın etkisi ile fiyatlar 150, 200 kuruşa çıkar. Rize’de gurbetçi aile çok, bu ne demek derseniz, evin erkeği ailesini geçindirebilmek için, para kazanabilmek dışarıda olması diyebilirim. Buna bir de savaşın etkisi eklenince, köy nüfusu daralır. Bir taraftan Gürcistan’dan getirilen fidelerin ekilmesi ve çay bahçesine dönüştürme çabası, devlet politikasına dönüşür. Ancak çay işi öyle kolay değil, kadınların çocukların gücü yetmiyor. Çözüm için 1 çuval yani 100 kg mısır unu vaat ediliyor, 1 dönüm çay bahçesi yapacak ailelere. Bu çözüm önerisi başarıyor ve gurbetçi aileler köylerinde çay fidelerini bahçelerine ekmeye başlıyorlar. Böylece mısır bitkisinin, Rize’de çaylıkların oluşturulmasında, çay yetiştiriciliğine de vesile olduğunu anlıyoruz. O gün başlayan çay macerası bugün Rize’nin sosyo ekonomik yapısını oluşturmaktadır. Çay bitkisi halen ekonomik değeri olan bitkiler arasında yerini korumaktadır. Tabii çayın ötesinde Rize’nin bitki zenginliği, emsalsiz ekolojik koşullara sahipliği gelişen ve genişleyen iş arayışlarında ekoturizmin bir parçası olan yayla turizmi üzerine de değinmeden geçmek olmaz. Doğasının bozulmadan bir denge de korunması için yayla turizminin, kültürünü de koruyacak şekilde yürütülmesi gerekliliğinin önemini, vurguladı.

 Gençler Umut Verdi

Festivale gastronomi bölümü öğrencilerinin gösterdikleri ilgi ve heyecanları görülmeye değerdi. Gençlerin bölgeyi ve yereli gastronomisi ile sahiplenmeleri dikkat çekerken festival kapsamında da teşvik edilmeleri Rize gastronomisinin geleceği için umut verdi Karadeniz Kadınının emeği ve sevgisi bir başkaydı 11 ilçenin kadınlarının el emeğiyle sevgilerine Karadeniz insanının sıcaklığı ve misafirperverliği ile bütünleştirdiği sunumları yeşilin binbir tonuyla bezenmiş, deniziyle bütünleşen doğası da katılımcılara akıllarda yer eden güzellikler bıraktı. Öğretim Üyesi Gülnihal Kahraman’ın özel reçetesi öğrencilerinin sunumuyla tadıldı Geleceğimizin mirasını devralan gençlerin gastronomiyi sahiplenmeleri, festivale öğrencilerin yoğun katılımının yanı sıra Coğrafi işaretli ürünlerinden pepeçura ile hazırlanan RTE Üniversitesi Gastronomi Bölümü Öğretim Üyesi Gülnihal Kahraman’ın geliştirdiği reçeteden hazırlanan tatlı gastronomi öğrencileri tarafından tadıma sunuldu. Rize halkının hem üniversitesine hem de öğrencilerine sahip çıktığını görmek güzeldi. Rize Gastronomisinin çeşitli açılardan anlatıldığı, deneyimlenen yemekleri ile damaklarda iz bırakan tatları, doğası, kültürü bu festivalle birlikte Rize’nin gelecekte markalaşmasında ne kadar önemli olduğunu da ortaya koydu. Bizler yeşilin derinliğinde, mavinin etkisinde bir güzel üç gün geçirdik…

Rize’nin Coğrafi işaretli Ürünleri