Gıda, beslenme ve sağlık konularında geliştirdiği projelerle toplum sağlığının geleceği için çalışan Sabri Ülker Vakfı, gıda güvenliği konusuna dikkat çekerek tüketicilere gıda satın alırken, saklarken ve tüketirken yapılması gerekenlere ilişkin önemli bilgiler paylaşıyor.
Dengeli ve yeterli beslenme, şüphesiz sağlığımızı korumanın en önemli unsurlarından biri. Ancak yeterli ve dengeli beslenirken tükettiğimiz besinlerin güvenliği, doğru saklanması ve hazırlanması da büyük önem taşıyor. Tarlada, bahçede veya ahırda üretimle başlayan besin zinciri; işleme, taşıma, depolama, satış, hazırlama, pişirme ve servis aşamalarıyla sofrada son buluyor. Üretim-tüketim zincirinin her aşamasında tarladan-sofraya besin güvenliğinin sağlanması sağlığımızı korumanın başlıca koşulları arasında yer alıyor. Kurulduğu 2009 yılından bugüne, gıda, beslenme ve sağlıklı yaşam bilincinin gelişmesine katkı sağlamak, topluma bu konulardaki en doğru, güncel ve bilimsel bilgiyi aktarmak hedefiyle çalışmalarını sürdüren Sabri Ülker Vakfı da tüketicilere gıda güvenliğine dair çok önemli bilgiler veriyor.
Satın alırken ürünün etiketine bakın
Sağlıklı besine ulaşabilmemizin öncelikli koşulu üretim aşamasından geçiyor. Ancak tüketicilerin satın alırken, saklarken ve pişirirken de dikkat etmesi gereken noktalar bulunuyor. Tüketici satın aldığı ürünün sağlıklı ve güvenilir olduğundan emin olmak istiyorsa öncelikle açıkta satılan ürünleri tercih etmemelidir. Ambalajlı ürün alırken ambalajın bozuk ve yırtık olup olmadığı kontrol edilmelidir. Ardından bazı gıda ambalajları* üzerinde bulunan Tarım ve Orman Bakanlığı’nca verilen “gıda sicil numarası/çalışma izin numarası/işletme kayıt belgesi numarası:…”, üretici bilgileri ve son tüketim tarihine, ürün içeriğine ve enerji, yağ, protein miktarları gibi bilgilerin yer aldığı beslenme bilgilerine de dikkat edilmelidir.
Çiğ et, tavuk ve balığın yenecek besinlerle temasını önleyin
Satın aldığınız besinleri nasıl sakladığınız da en az ürünlerin içeriği kadar önem taşıyor. Örneğin tahıl, kurubaklagil, şeker gibi kuru besinlerin karanlık, kuru, serin (en fazla 20ºC) ortamda saklanması gerekiyor. Artmış et yemeklerini 1-2 gün, etsiz yemekleri ise 3-4 günden fazla buzdolabında bekletmeyin ve yemeğin tamamını değil tüketeceğiniz kadarını ısıtın. Taze sebze yemeklerini ise günlük pişirmeye özen gösterin. Kıyma, küçük parça etler ve balığı buzdolabında 1-2 gün, büyük parça etleri, salam ve sosisi 3-4 gün, pastörize sütü 1-2 gün, yumurtayı ise 2 haftadan fazla bekletmeyin.
Eti ve sebzeyi aynı tahtada doğramayın
Sağlıklı ve güvenilir olduğundan emin olduğunuz, doğru koşullarda sakladığınız besinleri pişirirken de dikkat edilmesi gereken birçok nokta var. Besin hazırlama ve pişirme sürecinde ilk öncelik hijyen olmalıdır. Bu nedenle eller sürekli temiz tutulmalı, tercihen el dayanır sıcaklıktaki su altında, sabunla en az 20 saniye süreyle yıkanmalıdır. Kullanılacak araç gereçlerin ve yemeğin hazırlanıp pişirileceği alanın temiz olduğundan emin olunmalıdır.
Et ve sebze doğranacak plastik ya da tahtayı mümkünse ayrı kullanın. Eğer bu mümkün değilse et, tavuk veya balık doğradıktan sonra doğrama tahtası sıcak sabunlu suyla iyice yıkayın. Çizilmiş, eskimiş doğrama tahtası veya plastiklerini kullanmayın. Temizliğinden emin olmadığınız suyu kaynatarak kullanın. Meyve ve sebzeleri akan su altında iyice yıkayın, gerekirse yıkama fırçasından yardım alabilirsiniz. Uygun sıcaklık ve sürede pişirilmemiş hayvansal besinler potansiyel tehlike yaratır. Bu nedenle etin iç sıcaklığının en az 75ºC ye ulaşması gerekir. Uygun sıcaklığı kontrol etmek için et termometresi kullanabilirsiniz.
Bunları unutmayın!
Besin ambalajı üzerindeki etiketleri mutlaka okuyun.
Çiğ besinlerle , pişmiş ve yemeğe hazır besinleri satın alırken, pişirirken veya saklarken birbiriyle temas ettirmeyin
Ellerinizi ve besin hazırlandığınız ve pişirdiğiniz araç gereçleri, besinleri sakladığınız ve servis ettiğiniz yerleri temiz tutun.
Besinleri uygun sıcaklık derecelerinde pişirin.
Çabuk bozulan besinleri ve artan yemekleri bekletmeden buzdolabına yerleştirin.
Sıcak yemekleri sıcak, soğuk yemekleri soğuk tutun. Oda sıcaklığında bekletmeyin.
Bozulduğundan şüphelendiğiniz hiçbir besini tatmayın.
*T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik, kurban bayramında kesim yapılan yerler, köylerdeki kişisel ihtiyaç amaçlı kesim yerleri, kişisel tüketim amacıyla birincil üretim yapılan yerler, kişisel tüketim amacıyla gıdanın hazırlandığı, işlendiği ve depolandığı yerler, gıdanın; geçici olarak, zaman zaman ve küçük ölçekte kermes, kültürel etkinlikler gibi bireysel gönüllüler tarafından yardım amaçlı hazırlandığı, depolandığı ve sunulduğu yerler,
haricindeki gıda işletmelerini kapsar.
