Cargill Türkiye ev sahipliğinde ‘1000 Çiftçi 1000 Bereket’ kurumsal sosyal sorumluluk projesi kapsamında Mevlana şehri Konya’da buluştuk.
Cargill’in önce insana verdiği değeri hissettirdiği bu gezide, insana verilen değerin şehri Mevlana ile andığımız Konya’da tam da bu ruhla karşılandık, ağırlandık.
Cargill, Sosyal Sorumluluk ve Sürdürülebilirlik Yaklaşımı çerçevesinde, dünyayı beslemek, gezegeni korumak, toplumları geliştirmek amacıyla küresel çapta birçok kurumsal sosyal sorumluluk projesi ve sürdürülebilirlik odaklı çalışmalar yürütüyor. Bu yaklaşımın Türkiye’deki yansıması olan 1000 çiftçi 1000 Bereket projesinin Adana’dan sonraki Konya hasat buluşmasında Cargill Gıda Ortadoğu, Türkiye ve Afrika Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Kurumsal İlişkiler Direktörü olarak görev yapan Ediz Aksoy ile sohbet ettik. Detaylı değerlendirmelerde bulunduk, merak edilenleri sorduk. Sadece proje kapsamı değil aynı zamanda Cargill Türkiye ailesi olarak misafirperverlikleri süresince Mevlana ruhunu da yansıttılar.
Aksoy, sözlerine “Cargill, 150 yılı aşkın tecrübesini çiftçiler, müşteriler, yerel yönetimler ve içinde yaşadığı toplumlarla paylaşarak tüm paydaşlarıyla birlikte değer yaratmak için çabalıyor, yaşadığı ve çalıştığı her yerde dünyanın sorumlu ve sürdürülebilir bir şekilde beslenmesi, çevresel etkinin en aza indirilmesi için çalışıyor.” diyerek başladı. Aksoy’la sohbetimizde aldığımız notlar şöyle:
· 10 milyon çiftçinin hayatına dokunmayı hedefliyor
· Cargill, BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ne uyumlu olarak 2030 yılına kadar sürdürülebilir tarım uygulamaları ve eğitimlerini yaygınlaştırarak 10 milyon çiftçinin hayatına dokunmayı hedefliyor.
Tarımda Dijital Dönüşümün Önemi
· Tarım, ülkemizin ekonomik ve sosyal gelişiminde kilit rol oynayan bir sektör. TÜİK’in 2018 verilerine göre, bugün Türkiye’de tarım, Gayrı Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYH) yüzde 6,1’ini, ülkemizin toplam ihracatının yüzde 4’ünü ve ulusal istihdamın yüzde 19,2’sini oluşturuyor.
·
2023 yılı hedefi 150 milyar ABD dolarına ulaşmak
TÜİK verilerine göre 2017’de 51,8 milyar ABD doları olarak gerçekleşen tarımsal hasılada ülkemizin 2023 yılı hedefi 150 milyar ABD dolarına ulaşmak.
· Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre 2000 yılında 4 milyon olan çiftlik kayıt sistemine kayıtlı çiftçi sayısı, 2017 yılında 2 milyon 900 bin olmuş. Toplam tarım alanı mukayese edildiğinde ise 2000 yılında 41 milyon hektar olan tarım alanına karşılık, 2017 yılında bu rakamın 38 milyon hektara gerilediği görülüyor.
·
Çiftçilere finansal.okuryazarlık bilgiye dayalı tarım ve teknoloji imkanı
Birçok gösterge, çiftçinin bilgiye dayalı tarım yapması ve tarlalarını birer işletme olarak görüp buna göre çalıştırmasının en kritik nokta olduğunu ortaya koyuyor. Ülkemizde çiftçilerin finansal okuryazarlık, bilgiye dayalı tarım uygulamaları ve teknoloji kullanımı alanlarında gelişim fırsatı var.
Projenin paydaşlarından biri olan Doktar’ın Temmuz 2018’de yaptığı bağımsız araştırma dikkat çekici verileri ortaya koyuyor. Buna göre, Türkiye genelinde çiftçilerin %56’sı maliyet hesabı tutmuyor. %52’si ödediği faizi takip etmiyor. Ülkemizde çiftçilerin %51’i ziraat mühendisiyle düzenli olarak çalışmıyor. Hiç toprak analizi yaptırmayan çiftçilerin oranı ise %57!
‘1000 Çiftçi 1000 Bereket’ Programı hakkında bilinmesi gerekenler
· Cargill Türkiye ülkemizde tarımda geniş kapsamlı, uzun soluklu bir sosyal ve dijital dönüşüm programı olarak ‘1000 Çiftçi 1000 Bereket’ projesini başlattı.
· 2019 üretim sezonundan itibaren başlatılan ve üç sezona yayılması planlanan ‘1000 Çiftçi 1000 Bereket’ programı ile Cargill, ülkemizde mısır ekimiyle geçimini sağlayan 1000’i aşkın çiftçiye doğrudan dokunarak, sürdürülebilir katkı sağlıyor.
· ‘1000 Çiftçi 1000 Bereket’ programı için geniş bir kitleyi doğrudan etkilemesi ve bölgesel yayılım açısından, şimdiye kadar gerçekleştirilen en kapsamlı dönüşüm programı denilebilir.
· Cargill ‘1000 Çiftçi 1000 Bereket’ programıyla çiftçilere eğitimler sağlıyor ve ürüne özel danışmanlık desteği veriyor. Programla tarımda dijitalleşmenin yaygınlaşması, çiftçilerin teknolojiyle tarımı birleştirerek daha yüksek verim alması ve daha etkin iş yönetimi yapabilmesi hedefleniyor.
· Programa uygun üretim yapıldığı takdirde verimliliğin %12 civarında artış göstermesi bekleniyor.
· Cargill’in amacı bu sayede ülke ve çiftçi refahının artmasına katkıda bulunmak. Bu doğrultuda en önemli amaçlardan bir tanesi de Türkiye’de tarımda 2017 yılında 51,8 milyar ABD Doları olarak gerçekleşen tarımsal hasılanın 2023 yılında 150 milyar ABD doları olması hedefi doğrultusunda yürütülen çalışmalara katkıda bulunmak.
· Programın hayata geçirilmesinde Cargill’e paydaş olarak; Doktar, FODER ve EY (Ernst Young) destek veriyor. Cargill, iş sağlığı ve güvenliği alanında ise Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın ve Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri ve Teknolojileri Mühendisliği Bölümü’nde akademik çalışmalarına devam eden Doç. Dr. Yeşim Benal Öztekin’in desteğini alıyor.
· Cargill programın ilk yılında Mersin, Adana, Konya, Karaman, İzmir, Manisa olmak üzere toplam 6 ilde mısır tarımı yapan 1000’i aşkın çiftçiye ulaşmayı hedefledi ve yoğun talep sonucunda 1200 çiftçiyi programa dahil etti. Programın ilk etabında Tarsus, Ceyhan, Seyhan, Karapınar, Ereğli, Karaman, Çumra ve Tire’de bir araya gelinen çiftçilere verim artırıcı uygulamalar anlatıldı ve finansal okuryazarlık eğitimi verildi.
· Cargill hasat zamanı öncesinde ikinci etap çiftçi buluşmalarına başladı. Çiftçilerle yapılan toplantılara Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) uzmanları ve İSG alanında uzman akademisyenler de katıldı. Mısır tarımında güvenli ve sağlıklı çalışma ortamının oluşturulmasına katkı sunma hedefiyle kapsamı genişletilen program çerçevesinde çiftçilere İSG eğitimleri verildi.
· Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre, 2017 yılında tarım sektöründe 155.619 çalışandan 2.761 kişi iş kazası geçirdi. Ölümlü iş kazaları analiz edildiğinde kazaların yaklaşık %32’sinin trafik kazası, %13’ünün traktör ve tarım makineleri gibi iş ekipmanları kaynaklı kazalar olduğu, %10’unun ise düşme sonucu gerçekleştiği görülüyor. Cargill, gerekli önlemler alındığında iş kazalarının %98’inin, meslek hastalıklarının ise %100’ünün önlenebildiği teorisiyle tarım sektöründe iş sağlığı ve güvenliği farkındalığının artırılmasını önemsiyor, bu konuda üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmek için çalışıyor.
Program Kapsamında Tarımsal Verimliliği Geliştirmek İçin Kullanılan Teknolojiler
· Dijital toprak analizi: ‘1000 Çiftçi 1000 Bereket’ kapsamında 22 ziraat mühendisi görev alıyor. Ziraat mühendisleri sahaya inerek her bir tarlada ekim öncesinde, dijital toprak analiz cihazı ile toprak analizi yaparak çiftçilerin ekimden hasada kadar geçen sürede hem bilgiye dayalı kararlar almalarına önayak oluyor hem de çiftçilerin karşılaştıkları sorunlara çözüm üretmeye çalışıyor.
· Dijital toprak analizi, insan hatasına açık olan geleneksel toprak analizine göre önemli avantajlara sahip. Geleneksel toprak analizinde, tarladan toprak numunesi alımından analiz raporunun çıkışına kadar geçen süre 2-3 haftayı buluyor. Toprak numunesinin nakledilmesi de dahil olmak üzere geleneksel bir toprak analizinin çiftçiye belirli bir maliyeti oluyor. Program kapsamında ‘Makine Öğrenmesine Dayalı Dijital Toprak Analizi’ ile çiftçiyle 10 dakikadan kısa bir sürede güvenilir analiz sonuçları ücretsiz olarak paylaşılıyor.
· SMS ile mobil bilgi desteği: Dijital toprak analizi sonrasında çiftçilere SMS ile ekimden hasata kadar; doğru gübreleme, verimli sulama yöntemleri ve hastalıklarla mücadele konusunda özel yetiştiricilik önerileri sunuluyor.
· Çiftlik muhasebesi: Program kapsamında çiftçilere, ‘Çiftlik Yönetim Sistemi’ online portalı ile çiftlik muhasebesi tutarak tarlalarını bir işletme gibi yönetme imkanı sunuluyor. Çiftlik Yönetim Sistemi sayesinde çiftçiler, tarla bazında yaptıkları aktiviteleri ve ilgili aktivitelere ait maliyetleri kayıt altına alabiliyor.
· Teknik destek hattı: Cargill çiftçilere sunduğu danışmanlığın yanı sıra onlara özel bir teknik destek hattı 1000 Çiftçi 1000 Bereket Danışma Hattı (444 5 175) kurdu. Böylelikle çiftçiler, yalnızca bir telefonla uzman ziraat mühendislerine ulaşarak her türlü zirai problemlerini danışabiliyor ve sorularına yanıt alabiliyor.
· Uydu görüntüleri ve sensör verilerine dayalı karar alma olanağı: ‘1000 Çiftçi 1000 Bereket’ programı kapsamında belirlenen lider çiftçilerin tarlalarına, kurulan sensör istasyonları (sıcaklık, nem ve yakın kızılötesi spektrometre) ve uydular aracılığı ile toprak, hava ve bitki gelişimi düzenli olarak takip ediliyor. Bu kapsamda, çiftçilere uydu görüntüleri ve sensör verilerine dayalı olarak karar alabilmeleri için destek olunuyor.
· Mısır denetlenmesi kolay olmayan bir bitkidir. Halbuki gözlem uyduları üstlerindeki sensörler ile tarım alanlarından yansıyan mavi, yeşil, kırmızı gibi görünen ve yakın kızılötesi, kızılötesi gibi görünmeyen tüm ışığı saptayabiliyor. Bu sayede tarladaki bitkilerin klorofil yoğunluğu hesaplanıyor ve örneğin klorofil yoğunluğu az ise tarlada az gelişmiş bölgeler tespit ediliyor.
· Nesnelerin İnterneti’ne Bağlı Sulama Yönetimi: Ülkemizde toprak nemine bakmadan bitkinin ihtiyacından fazla yapılan sulama, bitkiyi strese sokup gelişimini yavaşlatmakta, toprakta tuzlanmaya ve enerjinin boşa harcanmasına neden olmaktadır. Cargill, program dahilinde belirlenen lider çiftçilerin tarlalarına hava ve toprak sensörleri yerleştiriyor ve böylelikle tarlalarına özel sulama programları oluşturuyor.
· Finansal okuryazarlık: Ülkemizde çiftçinin toprağına bir işletme bakış açısıyla bakabilmesi önemli bir ihtiyaç. Bu kapsamda, Cargill ‘finansal okur-yazarlık’ konusunu da program dahilinde ele alıyor. Bu ihtiyacı karşılayabilmek için Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği (FODER) ile işbirliği yaparak çiftçilere finansal okuryazarlık eğitimleri vermeye başlayan Cargill, çiftçinin teknolojiyi tarım ile birleştirerek toprağından yüksek verim almasının yanı sıra, konuya daha bütünsel bir bakış açısıyla yaklaşarak iş yönetimi yapabilmesine de destek oluyor.
· Ekonomik ve sosyal etki ölçümlemesi: Programın ekonomik ve sosyal etki ölçümlemesi bağımsız bir kuruluş olan Ernst & Young tarafından raporlanarak sezon sonunda kamuoyu ile paylaşılacak.
