Prof. Dr. Y. Birol Saygı
İstanbul Topkapı Üniversitesi
Şekerleme sektöründekiler için etkili ürün yönetimi başarının anahtarıdır. Başarılı ürünlerden oluşan bir portföy oluşturmak ve sürdürmek için şirketler pazar manzarası ve tüketici tercihleri hakkında derin bir anlayışa sahip olmalı, titiz ürün geliştirme süreçlerine girmeli ve ürün portföylerini stratejik olarak yönetmelidir. Herhangi bir ürün geliştirme veya portföy yönetimi faaliyetine başlamadan önce, daha geniş sektör manzarası hakkında kapsamlı bir anlayışa sahip olmak önemlidir. Bu, güncel pazar trendleriyle güncel kalmanın yanı sıra tüketicilerin tercihlerini ve davranışlarını anlamak anlamına gelmektedir. Son yıllarda, tüketiciler giderek daha fazla sağlık bilincine sahip hale geldikçe şekerleme sektörü daha doğal ve organik içeriklere doğru bir yönelim görülmektedir. Bu, geleneksel şekerleme ürünlerine daha sağlıklı alternatifler olarak pazarlanan yeni ürün hatlarının geliştirilmesine yol açmıştır. Ayrıca, tüketicilerin yeni ve heyecan verici tat deneyimleri aramasıyla benzersiz ve yenilikçi lezzet kombinasyonlarına doğru bir eğilim olmuştur. Şekerleme sektöründeki bir diğer eğilim ise lüks ürünler olarak pazarlanan birinci sınıf ürünlerin yükselişidir. Bu ürünler genellikle yüksek kaliteli malzemelerle yapılır ve zarif ve sofistike ambalajlarda paketlenir.
Sektördeki diğer önemli oyuncuların faaliyetlerini takip etmek ve başarılarını ve başarısızlıklarını izlemek de önemlidir. Bu, şirketlerin pazardaki boşlukları belirlemesine ve kendi ürünlerini rakiplerinin ürünlerinden farklılaştırmasına yardımcı olabilir. Şekerleme sektöründeki en büyük oyuncular arasında Hershey’s, Mars ve Nestle yer alır. Ancak benzersiz ve yenilikçi ürünleriyle kendilerine isim yapan birçok küçük oyuncu da vardır. Örneğin, yüksek kaliteli, el yapımı ürünleriyle takipçi kazanan birçok zanaatkar çikolata üreticisi vardır. Geleneksel şekerleme şirketlerine ek olarak, diğer sektörlerden pazara giren yeni oyuncular da vardır. Örneğin, bazı atıştırmalık gıda şirketleri, tatlı ve tuzlu tatları birleştiren yeni ürün hatları sunarak şekerleme alanına genişlemektedir.
Sektörü etkileyen ilgili düzenleyici ve uyumluluk gereksinimlerinin farkında olmak önemlidir. Buna etiketleme gereksinimleri, sağlık ve güvenlik düzenlemeleri ve şekerleme ürünlerinin üretimi ve satışı ile ilgili diğer düzenlemeler dahil olabilir. Örneğin, birçok ülkede yapay renkler ve tatlar gibi gıda ürünlerinde belirli bileşenlerin kullanımıyla ilgili düzenlemeler vardır. Şirketler, yasal sorunlardan kaçınmak ve tüketici güvenini korumak için ürünlerinin bu düzenlemelere uyduğundan emin olmalıdır. Düzenleyici gerekliliklere ek olarak, şirketlerin takip etmeyi seçebileceği endüstri standartları ve sertifikaları da vardır.
Şekerleme Ürün Geliştirme Süreci
Fikir Üretme ve Konsept Geliştirme: Ürün geliştirme süreci, etkili şekerleme ürün yönetiminin kritik bir parçasıdır. Bu süreç genellikle şirketlerin yeni ürün konseptleri ve fikirleri üzerinde beyin fırtınası yaptığı fikir üretimiyle başlar. Fikir üretmeye yönelik etkili bir yaklaşım, ürün yöneticileri, pazarlama profesyonelleri ve hatta müşterilerin kendileri de dahil olmak üzere sürece çok çeşitli paydaşları dahil etmektir. Bu, ortaya çıkan fikirlerin hem yaratıcı hem de bir iş açısından uygulanabilir olmasını sağlamaya yardımcı olabilir. Fikir üretme aşamasında, mevcut pazar eğilimlerini ve tüketici tercihlerini dikkate almak önemlidir. Şirketler ayrıca yeni ürünlerinin doldurabileceği pazardaki boşlukları belirlemek için pazar araştırması da yapabilirler. Hedef kitlelerinin ihtiyaçlarını ve isteklerini anlayarak, şirketler başarılı olma olasılığı daha yüksek ürünler geliştirebilirler.
Reçete Formülasyonu ve Malzeme Seçimi: Bir konsept seçildikten sonraki adım, bir reçete formüle etmek ve uygun malzemeleri seçmektir. Bunu yaparken, lezzet, doku ve besin içeriği arasında bir denge kurmak ve aynı zamanda ürünün üretiminin maliyet açısından etkili olmasını sağlamak önemlidir. Şirketlerin ayrıca belirli bileşenlerin veya katkı maddelerinin kullanımıyla ilgili düzenleyici gereklilikleri de dikkate alması gerekir. Uyumluluğu sağlamak için bu düzenlemeler konusunda güncel kalmak önemlidir. Bileşen seçimi sürdürülebilirlik açısından da önemlidir. Şirketler çevresel etkilerini azaltmak için yerel kaynaklı veya organik bileşenler kullanmayı tercih edebilirler.
Ambalajlama ve Tasarım Hususları: Ürün geliştirme sürecinin bir diğer önemli unsuru da ambalajlamanın tasarımıdır. Ambalaj, ürünün aroması, bileşenleri ve besin içeriği gibi önemli bilgileri açıkça iletirken aynı zamanda dikkat çekici olmalıdır. Ambalajlamayı tasarlarken, şirketler ayrıca çevresel veya sürdürülebilirlik endişelerini de dikkate almalıdır. Bu, geri dönüştürülebilir malzemeler kullanmayı veya kullanılan ambalaj miktarını azaltmayı içerebilir. Ayrıca, şirketler tüketici deneyimini geliştirmek için ambalajlarıyla etkileşimli veya yenilikçi özellikler eklemeyi tercih edebilirler.
Ürün Testi ve Kalite Güvencesi: Bir ürün geliştirildikten sonra, gerekli standartları karşıladığından emin olmak için sıkı testlerden ve kalite güvence prosedürlerinden geçmelidir. Bu, tat testi panellerinin yanı sıra güvenlik ve düzenleyici uyumluluk için testler içerebilir. Şirketlerin ayrıca ürünün raf ömrünü ve herhangi bir özel ambalaj veya depolama hususu gerektirip gerektirmediğini de dikkate almaları gerekebilir. Örneğin, bazı şekerleme ürünlerinin kalitesini korumak için belirli bir sıcaklıkta saklanması gerekebilir. Kalite güvencesi devam eden bir süreçtir ve şirketler, gerekli standartları karşıladıklarından emin olmak için ürünlerini sürekli olarak izlemelidir. Bu, düzenli ürün denetimleri yapmayı veya üretim süreci boyunca kalite kontrol önlemleri uygulamayı içerebilir.
Sonuç olarak, ürün geliştirme süreci dikkatli planlama ve uygulama gerektiren karmaşık ve çok yönlü bir süreçtir. Bu adımları izleyerek ve çok çeşitli faktörleri göz önünde bulundurarak şirketler, hedef kitlelerinin ihtiyaçlarını ve isteklerini karşılayan başarılı ve sürdürülebilir ürünler geliştirebilirler.
Şekerleme ürün portföyü yönetimi, başarılı bir şekerleme işletmesi yürütmenin önemli bir yönüdür. Şirketin hedeflerine ve amaçlarına ulaştığından emin olmak için bir ürün portföyü geliştirmeyi, analiz etmeyi ve yönetmeyi içerir.
Ürün Performans Ölçümlerini Analiz Etme: Şekerleme ürün portföyü yönetiminin en önemli yönlerinden biri ürün performans ölçümlerini analiz etmektir. Bu, hangi ürünlerin iyi performans gösterdiğini ve hangilerinin göstermediğini belirlemek için satış verilerini, müşteri geri bildirimlerini ve incelemeleri izlemeyi içerir. Hangi ürünlerin iyi performans gösterdiğini ve hangilerinin göstermediğini anlayarak, şirketler belirli ürünlere yatırım yapmaya devam edip etmeme veya yeterli getiri sağlamayan ürünleri durdurma konusunda bilinçli kararlar alabilirler. Bu analiz ayrıca şirketlerin ürünlerinde veya pazarlama stratejilerinde iyileştirme alanlarını belirlemelerine yardımcı olabilir.
Ürün Yaşam Döngülerini Yönetme: Şekerleme ürün portföyü yönetiminin bir diğer önemli yönü de bireysel ürünlerin yaşam döngülerini yönetmektir. Bu, değişen trendlere ayak uydurmak için ürün formüllerini veya ambalaj tasarımlarını güncellemeyi veya mevcut ürünlerin yeni tatlarını veya varyasyonlarını sunmayı içermektedir. Şirketler ayrıca ürünlerinin ilgili ve rekabetçi kalmasını sağlamak için daha geniş sektör manzarasını da takip etmelidir. Bu, pazar araştırması yapmayı ve sektör trendleri ve tüketici tercihleri konusunda güncel kalmayı içerebilir.
Ürün Tekliflerini Genişletme ve Çeşitlendirme: Rakiplerin önünde kalmak ve büyümeye devam etmek için şirketlerin ürün tekliflerini genişletmeyi veya çeşitlendirmeyi de düşünmeleri gerekebilir. Bu, tamamen yeni ürün hatları sunmayı veya yeni pazarlara ve teknolojilere erişmek için başka şirketler satın almayı içerebilir. Ancak, şirketler önemli kaynaklar ayırmadan önce her zaman yeni bir ürünün veya pazar girişinin uygulanabilirliğini ve karlılığını göz önünde bulundurmalıdır. Bu, pazar araştırması yapmayı ve yatırımın potansiyel getirisini analiz etmeyi içerebilir.
Düşük Performanslı Ürünleri Durdurmak: Şirketler, zor kararlar almaya ve yeterli getiri sağlamayan ürünleri durdurmaya istekli olmaları önemlidir. Bu, kaynakları daha umut verici ürünlere odaklamak için kısa vadede kayıpları karşılamayı içerebilir. Bu zorlu bir karar olsa da uzun vadeli başarı ve büyüme için gereklidir. Şirketler ürün portföylerini düzenli olarak değerlendirmeli ve hedeflerine ve amaçlarına ulaştıklarından emin olmak için gerektiği gibi ayarlamalar yapmalıdır.
Şekerleme Ürünleri İçin Pazarlama ve Promosyon Stratejileri
Hedef Pazar Segmentasyonu: Etkili pazarlama ve promosyon stratejileri, satışları artırmak ve marka bilinirliği oluşturmak için kritik öneme sahiptir. Bu sürecin önemli bir unsuru, belirli bir ürünü satın alma olasılığı en yüksek olan belirli tüketici gruplarını belirlemeyi ve anlamayı içeren hedef pazar segmentasyonudur. Şekerleme ürünleri genellikle çocuklardan yetişkinlere kadar çok çeşitli tüketiciler tarafından satın alınır. Bu nedenle, pazarı yaş, cinsiyet, gelir ve yaşam tarzı gibi farklı faktörlere göre segmentlere ayırmak önemlidir. Örneğin, küçük çocuklu ebeveynler, düşük şekerli veya yapay içeriklerden arındırılmış şekerleme ürünleri satın almakla daha fazla ilgilenebilir. Öte yandan, genç yetişkinler benzersiz ve egzotik lezzet kombinasyonlarıyla daha fazla ilgilenebilir.
Markalaşma ve Konumlandırma: Şekerleme ürünü pazarlamasının bir diğer önemli unsuru da markalaşma ve konumlandırmadır. Şirketler, hedef pazarlarıyla yankı uyandıran güçlü bir marka kimliği yaratmaya ve ürünlerini rakiplerinden farklılaştıracak şekilde konumlandırmaya çalışmalıdır. Güçlü bir marka kimliği yaratmanın bir yolu, organik veya adil ticaret kakao gibi ürünlerde kullanılan bileşenlerin kalitesini vurgulamaktır. Bu, sağlık bilincine sahip ve çevre bilincine sahip tüketicilere hitap edebilir. Ayrıca, ambalaj tasarımı ürün konumlandırmasında önemli bir rol oynayabilir. Göz alıcı ve yaratıcı ambalajlar tüketicilerin dikkatini çekebilir ve ürünleri raflarda öne çıkarabilir.
Reklam ve Promosyon Kampanyaları: Şirketler satışları artırmak ve marka bilinirliği oluşturmak için hedefli reklam ve promosyon kampanyalarına yatırım yapmayı düşünmelidir. Bu, sosyal medya ve etkileyici pazarlamanın yanı sıra geleneksel reklam kanallarını kullanmayı içerebilir. Sosyal medya platformları genç tüketiciler arasında popülerdir ve ürünleri sergilemek ve müşterilerle etkileşim kurmak için harika bir yol olabilir. Popüler sosyal medya kullanıcılarının ürünleri takipçilerine tanıttığı etkileyici pazarlama da oldukça etkili bir strateji olabilir. Geleneksel reklam kanalları daha geniş bir kitleye ulaşmak için hala etkili olabilir. Ancak, reklam mesajının hedef pazara göre uyarlandığından ve reklam kanallarının maliyet açısından etkili olduğundan emin olmak önemlidir.
Fuarlar ve Sektör Etkinlikleri: Fuarlara ve sektör etkinliklerine katılmak, yeni ürünler hakkında ilgi uyandırmanın ve diğer endüstri profesyonelleriyle ağ kurmanın ve en son trendler ve gelişmelerle güncel kalmanın etkili bir yoludur. Fuarlar, şirketlere ürünlerini sergilemeleri ve potansiyel müşterilerden değerli geri bildirimler almaları için fırsatlar sunar. Ayrıca tedarikçiler ve distribütörlerle bir araya gelip yeni iş fırsatlarını keşfetmenin harika bir yolu olabilir.
Sonuç olarak, etkili pazarlama ve tanıtım stratejileri şekerleme endüstrisinde satışları artırmak ve marka bilinirliği oluşturmak için kritik öneme sahiptir. Hedef pazarı anlayarak, güçlü bir marka kimliği oluşturarak, reklam ve promosyon kampanyalarından yararlanarak ve fuarlara ve endüstri etkinliklerine katılarak şirketler başarı şanslarını artırabilir ve rekabette önde kalabilirler. Etkili ürün yönetimi, şekerleme endüstrisinde başarı için kritik öneme sahiptir. Şirketler, pazar eğilimlerini ve tüketici tercihlerini anlayarak, titiz ürün geliştirme süreçlerine katılarak ve ürün portföylerini stratejik olarak yöneterek rakiplerinden farklılaşabilir ve uzun vadeli büyümeyi sağlayabilirler. Şirketler, etkili pazarlama ve tanıtım stratejilerinden yararlanarak ürünlerinin görünürlüğünü ve çekiciliğini en üst düzeye çıkarabilir ve satışları artırmak ve marka bilinirliği oluşturmak için belirli tüketici gruplarını hedefleyebilirler.
Yapay Zeka Şekerleme Sektörünü Nasıl Dönüştürüyor?
Yapay zekanın dümende olduğu şekerleme sektörü, ürün yaratmaktan kişiselleştirilmiş pazarlama stratejilerine kadar her şeyi dönüştürerek yeni bir inovasyon ve verimlilik dönemine giriyor. Yapay zeka (AI), bilgisayarlar ve üretim ekipmanları gibi makinelerin insanlar gibi düşünmesini sağlayan bilimdir ve üretimi dönüştürüyor. Gerçekten de şekerleme sektöründeki AI’nın önümüzdeki beş yıl içinde her yıl %25 büyümesi bekleniyor, Şekerleme işinin çeşitli bölümlerini ve tüketici deneyimini destekleyen AI, şekerleme markalarının ve üreticilerinin stratejilerinin ve operasyonlarının daha büyük bir parçası haline gelmektedir. Pazarlamadan, formülasyona, inovasyondan ve müşteri hizmetlerinden tedarik zinciri yönetimine ve otomasyona kadar, AI’nın iş taleplerini kolaylaştırma ve alışveriş yapanların beklentilerini karşılama gücü vardır. Makine öğreniminin pazarı altüst etmesinin yolları şunlardır.
Kişiselleştirme, özgün hikaye anlatımı ve üretken olmak: AI, önde gelen şekerleme markalarının çoğunun kişiselleştirilmiş pazarlama ve etkileşimli kampanyalarının arkasındadır. Yapay zekanın daha keskin kardeşi olan jeneratif yapay zeka, markalara alışveriş yapanlarla etkileşime girmeleri ve onları şekerleme dünyalarına çekmeleri için daha fazla fırsat sunuyor. Gen AI’yı etkileşimli kampanyalarda kullanmak, markaların yaratıcılığı en üst düzeye çıkarmasına ve tüketicilerle yeni ve özgün yollarla bağlantı kurmasına olanak tanır. Birden fazla dijital platformda kişiselleştirilmiş pazarlama üretmek, tüketicilerin tercihlerine göre uyarlanmış içerikler alması anlamına gelir. Gen AI, markaların değişen marka anlatılarını yansıtan ve tüketicilerle yankı uyandıran heyecan verici hikayeler sunmak için içeriklerini çeşitlendirmelerine yardımcı olabilir.
Lezzet inovasyonu: Yapay zeka, tüketicilerin ve pazarların tatlıların lezzet profillerinden ne isteyebileceğini tahmin ederek lezzet profillerini de şekillendiriyor. Ar-Ge sürecinde değerli bir araç olduğunu kanıtlayan yapay zeka, lezzet deneylerinin deneme yanılma sürecini ve hayal kırıklığı yaratan ürün lansmanları riskini ortadan kaldırmaya yardımcı oluyor. Lezzet trendlerini anlamanın yanı sıra, markalar yapay zekayı yeni ürünler geliştirmek için kullanıyor.
İklim değişikliği hedef ilerlemesi: Küresel sera gazı (GHG) emisyonlarının yaklaşık %30’u gıda ve tarımla bağlantılıdır. Şekerleme markaları, üretimlerinin çevre dostu olmasını artırmak ve dairesel ekonomiye katkıda bulunmak için yapay zeka liderliğindeki yeni stratejiler, süreçler ve ekipmanlar uyguluyor. Yapay zeka, şekerleme tedarik zinciri boyunca izlenebilirliği en üst düzeye çıkarmaya yardımcı oluyor.
Üretimde otomasyon: Şekerleme üreticilerinin yaklaşık %30’u tedarik zinciri lojistiğini optimize etmek için yapay zekayı kullanıyor. Yapay zeka, şekerleme laboratuvarlarındaki manuel süreçleri tamamlamaktadır. Bilgisayarlı görüş, özellikle robotik teknolojiyle birleştirildiğinde şekerleme ve fırıncılık endüstrilerinde önemli bir potansiyele sahip bir yapay zeka türüdür. Yapay zeka alt kümesi, makinelere görsel verileri tanımlamayı ve yorumlamayı öğretir. Teknoloji, bu nedenle kalite kontrolünü kontrol edebilir, kusurları ve renk, doku ve ürün boyutlarındaki tutarsızlıkları tespit edebilir. Yapay zeka ayrıca şekerleme ambalaj trendlerinde de yer alır.
Müşteri hizmetlerini otomatikleştirme: Gelişen AI teknolojisi, akıllı karar alma yoluyla markaların müşteri hizmetlerini de desteklemektedir.
Kaynaklar
Bambridge-Sutton, A. (2025). Consumers cautiously positive on AI in Food, https://www.foodnavigator.com/Article/2025/01/31/ai-in-food-gains-consumer-acceptance/
Chockenstein, (2019). How artificial intelligence is changing the confectionery business?, https://drchockenstein.com/blogs/chocolate-blog/how-artificial-intelligence-is-changing-the-confectionery-business
Dana, (2024). The Impact of AI on the Confectionery Industry, https://dana-holding.com/the-impact-of-ai-on-the-confectionery-industry/
FMCG, (2025). AI can improve quality and optimize processes in the sweets and snacks industry, https://www.fmcgbusiness.co.nz/ai-can-improve-quality-and-optimise-processes-in-the-sweets-and-snacks-industry/
Ignition, (2024). Product management for Confectionery, https://www.haveignition.com/industry-guides/product-management-for-confectionery
Koch, R. (2024). AI in the Food Industry is Transforming the Business, https://www.clickworker.com/customer-blog/artificial-intelligence-food-industry/
Lindell C. (2024). The future of candy is actually artificial intelligence, https://www.snackandbakery.com/blogs/17-candy-industry-blog/post/102748-the-future-of-candy-is-actually-artificial-intelligence
Moszczyń W. (2024). Artificial Intelligence in the Confectionery Industry, https://sigmaquality.pl/my-publications/artificial-intelligence-in-the-confectionery-industry/
Spencer-Jolliffe, N. (2024). Five ways AI is transforming the confectionery sector, https://www.foodnavigator.com/Article/2024/06/20/how-will-ai-change-the-food-industry/