Prof. Dr. Ayşe BAYSAL (1930-2016)
1930 yılında eskiden Konya-Ermenek, yeni düzenlemede Karaman Sarıveliler ilçesine bağlıUğurlu Köyü’nde doğmuştur. İlköğrenimini aynı köyde, ortaöğrenimini İvriz Köy Enstitüsü’nde 1950 yılında tamamlamıştır. Yükseköğrenimini 1954’de Ankara Kız Teknik Yüksek Öğretmen Okulu’nda (Mesleki Eğitim Fakültesi) tamamladıktan sonra Trabzon Beşikdüzü İlk öğretmen Okulu’nda meslek yaşamına başlamıştır. Bir yıl sonra Tarım Bakanlığı tarafından oluşturulan Ev Ekonomisi Örgütü’ne katılarak 1957’ye kadar Manisa Tarım İl Müdürlüğü’nde çalışmıştır. Bir yıl ABD’inde kaldıktan sonra 1958-1960 arasında İzmir Ev Ekonomisi Yetiştirme Merkezi’nde öğretmenlik yapmıştır. Amerikan Ev Ekonomisi Derneği’nin bursunu kazanarak 1960 Eylül ayında ABD’nde, VirginiaÜniversitesi’nde 1961’de lisans, 1962’de de Besin ve Beslenme dalında bilim uzmanlığı derecelerini almıştır. Wisconsin Üniversitesi’nin bursu ile 1965’de Besin ve Beslenme dalında doktora derecesini almıştır. Yurda dönerek kısa bir süre Köy İşleri Bakanlığı Halk Eğitimi Genel Müdürlüğü’nde çalıştıktan sonra 1965 sonunda SağlıkBakanlığıHıfzıssıhha Okulu’nda beslenme uzmanı olarak göreve başlamıştır. Aynı zamanda Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Hemşirelik Yüksekokulu ve Hemşire Koleji’nde ek görevle ders vermiştir. 1968’de Hacettepe, Beslenme ve Diyetetik Bölümü Başkanlığı’na atanarak, 1970 yılında Doçent, 1976’da Profesör olmuştur.
Bütün zorluklarına karşın tüm öğrencilik yaşamı başarılarla doludur. Örneğin Wisconsin Üniversitesi’nde 2.5 yılda doktorasını tamamlayan ilk öğrencidir. Başarılarında kendisine güç veren neydi? İzlediğiniz yol-yöntem, ilkeler neydi? Kendi ifadeleri ile hiç kimse size gümüş tepsi içinde bir şey sunmuyor. Her şeyi kendi emeğinizle yapacaksınız. Mutlaka uğraşacaksınız ve başaracaksınız. Bütün mesele burada. O size itici bir güçtür. İyi bir uyarıdır. Ben bunu yapacağım, yapmam gerekir ve yaptım diyebilmek önemlidir. Ayrıca Köy Enstitüsü’nde iyi bir çalışma disiplini almış olmam etkendi. İyi bir okuma alışkanlığı kazanmıştım. Bize çok iyi bir okuma-yazma, kendini ifade edebilme alışkanlığı kazandırdılar. Tabii asıl olan “ben bunu başaracağım” diyebilmektir. Ben ABD’inde burslu okudum. Eğer başarısız olursam, B’nin altında not alırsam bursum kesilecekti. Wisconsin Üniversitesi, akademik düzeyi yüksek öğrenciye burs veriyordu. Bütün derslerim iyi olmak zorunda. Bunlar da bir itici güçtü. Planlı, programlı çalışırdım. Çok çalışmazdım. Uykusuz kalıp, sabahlara kadar çalışmazdım. Düzenli ve zamanında çalışırdım. Dersi çok iyi izlerdim. Yabancı ülkedesin. Dil sorunu da var. Hoca çok erken gelirdi, hazırlık yapardı. Ben de derslere çok erken gelir, hocayı izler, ön sıradaki yerimi kapardım. Hocanın dediklerini de titizlikle yapardım.
1966 yılında öğretim görevlisi olarak başlayıp yönetici ve eğitimci olarak sürdürdüğü görevinden 1997 yılında emekli olan Ayşe Baysal, beslenme ve diyetetik alanındaki çalışmalara katkı vermeye devam etmiştir. Çeşitli kamu ve özel kuruluşların düzenlediği seminer, konferans ve kongrelere konuşmacı olarak katılan, medya aracılığıyla halkın doğru beslenme konusunda bilinçlenmesine katkı sağlayan hocamız, Prof. Dr. Ayşe Baysal Beslenme Eğitimi ve Araştırma Vakfı (BESVAK) ile diyetisyen adaylarının eğitimine de destek vermekteydi. BESVAK, zor durumda olan öğrencilere destek olmak için 1975 yılından itibaren Prof. Dr. Ayşe Baysal kitaplarının telif gelirini Türkiye Diyetisyenler Derneği (TDD) bünyesinde oluşturulan burs fonuna aktararak çok zor durumda olan beslenme ve diyetetik öğrencilerine burs verilmesini sağlamıştır.
“Acıkan çocuk doyurulmalıdır” diyen 1924 Cenevre Çocuk Hakları Bildirgesi’nin Türkiye adına Mustafa Kemal imzalamıştır. Prof. Dr. Ayşe BAYSAL, yaşamını yalnızca çocuklara değil, tüm halkın yeterli ve dengeli beslenmesine adamıştır. Kendisi, halkın öğretmeni ve diyetisyenlerin başöğretmeniydi. Onun yaşamı “demokratik, laik ve sosyal hukuk Devleti’nin bir zafer öyküsüdür. Hocam nurlar, ışıklar içinde yatın. Sizi hiçbir zaman unutmayacağız. Gıda Türk A
ilesi olarak tüm sevenlerine başsağlığı dileklerimizi sunarız.
